Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Μεσογείων-Απάντηση Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή

Στις 14 Μαΐου 2004, υποβάλατε στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή καταγγελία σχετικά με τον τρόπο που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΓΔ Περιβάλλοντος) αντιμετώπισε την υπ’ αριθ. 2003/5011, SG(2003)A/9441 καταγγελία σας σχετικά με ένα σχέδιο εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων στα Βόρεια Μεσόγεια της Αττικής, στην Ελλάδα.
Στις 25 Ιουνίου 2004 διαβίβασα την καταγγελία σας στον Πρόεδρο της Επιτροπής. Η Επιτροπή κοινοποίησε στις 9 Αυγούστου 2004 τη γνώμη της, την οποία και σας διαβίβασα, καλώντας σας να διατυπώσετε τυχόν παρατηρήσεις το αργότερο ως τις 31 Οκτωβρίου 2004. Δεν έλαβα παρατηρήσεις σας μέχρι τότε.
Σας γράφω τώρα για να σας ενημερώσω για τα αποτελέσματα των ερευνών που διενήργησα.
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, υπενθυμίζεται ότι η Συνθήκη ΕΚ εξουσιοδοτεί το Διαμεσολαβητή να διερευνά πιθανές περιπτώσεις κακoδιοίκησης στα πλαίσια της δράσης των Κοινοτικών θεσμικών οργάνων ή οργανισμών και μόνο. Το Καταστατικό του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή ορίζει ρητώς ότι η δράση οποιασδήποτε άλλης αρχής ή προσώπου, όπως εν προκειμένω των ελληνικών αρχών, δεν μπορεί ν’ αποτελέσει αντικείμενο καταγγελίας στο Διαμεσολαβητή.
Ως εκ τούτου, οι έρευνες που διενήργησα ως Διαμεσολαβητής κατόπιν της καταγγελίας σας εστιάστηκαν στο κατά πόσον υπήρξε κακοδιοίκηση στις δραστηριότητες της Επιτροπής.
Σας ζητώ συγνώμη για το μεγάλο χρονικό διάστημα που χρειάστηκε μέχρις ότου σας ενημερώσω για τα αποτελέσματα των ερευνών μου.

Η ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
Σύμφωνα με την καταγγέλλουσα, τα πραγματικά περιστατικά έχουν ως εξής:
Η καταγγέλλουσα, νομαρχιακή σύμβουλος στη Νομαρχία Ανατολικής Αττικής της Ελλάδας, ασχολήθηκε με το σχέδιο «Αποχέτευση, επεξεργασία και διάθεση λυμάτων περιοχής Βορείων Μεσογείων Ανατολικής Αττικής: Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Ραφήνας». Με επιστολή της από 7 Ιουλίου 2003 προς το Γενικό Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (εφεξής «ΓΔ Περιβάλλοντος»), η καταγγέλλουσα προέβη σε καταγγελία προς την Επιτροπή, ισχυριζόμενη ότι οι ελληνικές αρχές είχαν παραβεί το Κοινοτικό περιβαλλοντικό δίκαιο σε σχέση με το συγκεκριμένο σχέδιο.
Στην καταγγελία της προς την Επιτροπή, η καταγγέλλουσα επεσήμαινε ότι το έργο επρόκειτο να κατασκευαστεί σε μια τοποθεσία τελείως αυθαίρετα επιλεγμένη, στη θέση Πλατύ Χωράφι, σε μια κοιλάδα που έχει αναγνωριστεί ως τοποθεσία μοναδικού φυσικού κάλλους, με ποτάμι να τη διαρρέει και οικισμούς τριγύρω. Η καταγγέλλουσα τόνισε ότι το σχεδιαζόμενο έργο θα επιφέρει την καταστροφή σε στεριά και θάλασσα, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την υγεία των ανθρώπων και των θαλάσσιων ζωντανών οργανισμών, ιδίως στο σημείο εκβολής των ανεπεξέργαστων λυμάτων, που θα καταστρέψει όλο τον Ευβοϊκό Κόλπο. Στην επιστολή της, η καταγγέλλουσα επισημαίνει οκτώ ελλείψεις που καθιστούν κατ’ αυτήν ανεπαρκή τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του σχεδιαζόμενου κέντρου επεξεργασίας λυμάτων. Σε μία από τις επισημάνεις της, η καταγγέλλουσα παρατηρεί ότι στις προδιαγραφές για τα επεξεργασμένα υγρά απόβλητα του κέντρου επεξεργασίας θα έπρεπε να περιλαμβάνονται (α) σύμφωνα με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ του Συμβουλίου για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων(1) («Οδηγία 91/271»), όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 98/15/ΕΚ όσον αφορά ορισμένες απαιτήσεις που καθορίζονται στο παράρτημα Ι αυτής(2) («Οδηγία 98/15/ΕΚ»), η μέτρηση και παρακολούθηση της παραμέτρου COD (χημικές ανάγκες σε οξυγόνο), (β) σύμφωνα με την Οδηγία 76/160/ΕΟΚ του Συμβουλίου περί της ποιότητος των υδάτων κολυμβήσεως http://www.euro-ombudsman.eu.int/decision/el/041532.(«Οδηγία 76/160»), όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 90/656/ΕΟΚ του Συμβουλίου περί των μεταβατικών μέτρων που εφαρμόζονται στη Γερμανία όσον αφορά ορισμένες Κοινοτικές διατάξεις σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος(4) («Οδηγία 90/656») και με την Οδηγία 91/692/ΕΟΚ του Συμβουλίου για την τυποποίηση και τον εξορθολογισμό των εκθέσεων που αφορούν την εφαρμογή ορισμένων οδηγιών για το περιβάλλον(5) («Οδηγία 91/692»), επίσης η μέτρηση και παρακολούθηση των παθογόνων μικροοργανισμών. Στην καταγγελία της προς την Επιτροπή, η καταγγέλλουσα είχε επισυνάψει διάφορα σχετικά έγγραφα με παρατηρήσεις ειδικών περί το θέμα, καθώς και με ονόματα περιοίκων που διαμαρτύρονταν κατά του σχεδίου, εξέφραζε δε και την ελπίδα ότι η Επιτροπή θα ανέστελλε την επιδότηση του έργου από το Ταμείο Συνοχής.
Με επιστολή της από 29 Σεπτεμβρίου 2003, η ΓΔ Περιβάλλοντος απάντησε στην καταγγέλλουσα, πληροφορώντας την ότι είχε κινήσει διαδικασία έρευνας (αριθ. 2003/2126) για να εξακριβωθεί κατά πόσον οι ελληνικές αρχές είχαν συμμορφωθεί με την Οδηγία 85/337/EΟΚ του Συμβουλίου για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον(6) («Οδηγία 85/337»), κατόπιν ερωτήσεως του ευρωβουλευτή κ. Παπαγιαννάκη με την οποία εκείνος ζητούσε από την Επιτροπή να διερευνήσει τυχόν παράβαση της Κοινοτικής νομοθεσίας σε σχέση με το έργο. Η Επιτροπή είχε καλέσει τον κ. Παπαγιαννάκη να υποβάλει όλα τα σχετικά στοιχεία, είχε δε επίσης έρθει σε επαφή με τις ελληνικές αρχές ζητώντας να μάθει αν είχε καταρτιστεί εκτίμηση των επιπτώσεων του σχεδίου στο περιβάλλον κατά τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 85/337. Το θέμα επρόκειτο επίσης να συζητηθεί μεταξύ ΓΔ Περιβάλλοντος και αρμόδιων ελληνικών αρχών σε συνάντηση που θα γινόταν στην Αθήνα στις 30-31 Οκτωβρίου 2003 σχετικά με την εφαρμογή του Κοινοτικού περιβαλλοντικού δικαίου. Η Επιτροπή εξήγησε ότι δεν είχε καταχωρήσει ως ξεχωριστή καταγγελία την επιστολή της καταγγέλλουσας και τα παραρτήματά της, διότι είχε υποθέσει ότι είχαν σταλεί από το γραφείο του κ. Παπαγιαννάκη ως συμπληρωματικές πληροφορίες. Η Επιτροπή τόνισε επίσης ότι κανείς δεν προσπαθούσε να παρακωλύσει τη διεκπεραίωση της καταγγελίας, όπως είχε υπαινιχθεί η καταγγέλλουσα σε τηλεφωνικές της συνομιλίες με τον αρμόδιο υπάλληλο. Η Επιτροπή πληροφόρησε ακόμη την καταγγέλλουσα ότι αφού επιθυμούσε να διατυπώσει ξεχωριστή καταγγελία για το ίδιο θέμα, οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα ενεργούσαν τα δέοντα, αλλά πάντως η καταγγελία της θα εξεταζόταν στη συνάρτηση της διαδικασίας αριθ. 2003/2126, την οποία η Επιτροπή είχε κινήσει με δική της πρωτοβουλία. Τέλος, η Επιτροπή δήλωνε στην επιστολή της ότι αν οι ελληνικές αρχές αποφάσιζαν να ζητήσουν Κοινοτική χρηματοδότηση, είτε από το Ταμείο Συνοχής είτε από άλλο Κοινοτικό ταμείο, οι αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής θα εξέταζαν την αίτηση έχοντας υπόψη ιδίως την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων. Η Επιτροπή επρόκειτο να τηρεί την καταγγέλλουσα ενήμερη των ενεργειών στις οποίες θα προέβαινε ως ανταπόκριση στην καταγγελία.
Με επιστολή της από 3 Οκτωβρίου 2003, η Γενική Γραμματεία της Επιτροπής πληροφόρησε την καταγγέλλουσα ότι η από 7 Ιουλίου 2003 επιστολή της είχε καταχωρηθεί ως καταγγελία 2003/5011, SG(2003)A/9441.
Με επιστολή της από 9 Φεβρουαρίου 2004, η ΓΔ Περιβάλλοντος ενημέρωσε την καταγγέλλουσα σχετικά με το αποτέλεσμα των ερευνών της: αφού αξιολόγησαν το σχέδιο βάσει των διατάξεων της Οδηγίας 85/337, όπως έχει τροποποιηθεί με την Οδηγία 97/11, οι υπηρεσίες της ΓΔ Περιβάλλοντος δεν επρόκειτο να εισηγηθούν στην Επιτροπή να κινήσει κατά της Ελλάδας διαδικασία επί παραβάσει. Η Οδηγία 85/337 επιτάσσει μεν στα Κράτη-Μέλη να υποβάλλουν σε εκτίμηση όσον αφορά τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον τα σχέδια που μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις σ’ αυτό, δεν παρέχει όμως στην Επιτροπή την εξουσία να επηρεάζει την απόφαση των εθνικών αρχών σχετικά με τη σκοπιμότητα της κατασκευής ενός συγκεκριμένου έργου, ούτε να εξετάζει την ουσία της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η εγκατάσταση του επίμαχου κέντρου επεξεργασίας λυμάτων εμπίπτει στο Παράρτημα I.13 της Οδηγίας 85/337. Όπως προκύπτει από την αλληλογραφία με τις ελληνικές αρχές, οι διατάξεις του Κοινοτικού δικαίου τηρήθηκαν όσον αφορά την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου. Η Νομαρχία Ανατολικής Αττικής εξέδωσε γνώμη σχετικά με τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η οποία είχε τεθεί στη διάθεση του κοινού ώστε να μπορούν οι πολίτες να εκφράσουν τις απόψεις τους. Η Κοινή Υπουργική Απόφαση με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικές προδιαγραφές του έργου δημοσιεύτηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2003. Στην απόφαση λαμβάνονταν υπόψη οι ενστάσεις του Νομαρχιακού Συμβουλίου Ανατολικής Αττικής, μεμονωμένων πολιτών και άλλων φορέων. Δεν στοιχειοθετείται ως εκ τούτου παράβαση του Κοινοτικού περιβαλλοντικού δικαίου εκ μέρους των ελληνικών αρχών. Κατόπιν τούτων, στην από 9 Φεβρουαρίου 2004 επιστολή τους - που λήφθηκε από την καταγγέλλουσα στις 5 Μαρτίου 2004 - οι υπηρεσίες της ΓΔ Περιβάλλοντος πρότειναν να κλείσει η υπόθεση, εκτός αν η καταγγέλλουσα προσκόμιζε εντός μηνός νέα στοιχεία που να καταδεικνύουν παράβαση.
Με επιστολή της από 8 Μαρτίου 2004 προς τη ΓΔ Περιβάλλοντος, η καταγγέλλουσα παρέπεμπε στην ερώτηση του ευρωβουλευτή κ. Παπαγιαννάκη, όπου γίνεται λόγος για τέσσερις εικαζόμενες παραβάσεις της Οδηγίας 85/337, και επεσήμαινε ότι οι ελληνικές αρχές δεν είχαν υποβάλει ολόκληρο το σχέδιο σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η καταγγέλλουσα διαβίβασε επίσης αντίγραφο της απάντησης του Συνηγόρου του Πολίτη, όπου εκείνος μεν δήλωνε αδυναμία να παρέμβει καθόσον η υπόθεση εκκρεμούσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας της Ελλάδας, προέκυπτε όμως ότι η διοίκηση δεν είχε στείλει την πρέπουσα τεκμηρίωση διότι είχε συναίσθηση των ελλείψεών της και των παραβάσεων των Κοινοτικών οδηγιών.
Στις 14 Μαΐου 2004, η καταγγέλλουσα υπέβαλε στο Διαμεσολαβητή την προκείμενη καταγγελία, με τον ισχυρισμό ότι η Επιτροπή δεν είχε ερευνήσει προσηκόντως την καταγγελία 2003/5011 SG(2003)A/9441, όπου καταγγελλόταν παράβαση του Κοινοτικού δικαίου σε σχέση με ένα σχέδιο κέντρου επεξεργασίας λυμάτων της περιοχής των Βόρειων Μεσογείων της Αττικής. Η καταγγέλλουσα ισχυριζόταν ειδικότερα ότι η Επιτροπή είχε παραλείψει να εξετάσει το γεγονός ότι οι προδιαγραφές των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων του κέντρου επεξεργασίας λυμάτων δεν περιλάμβαναν, παρά τη ρητή απαίτηση της Οδηγίας 97/271 όπως έχει τροποποιηθεί με την Οδηγία 98/15, πρώτον τη μέτρηση και παρακολούθηση της παραμέτρου COD, και δεύτερον τη μέτρηση και παρακολούθηση των παθογόνων μικροοργανισμών, σύμφωνα με την Οδηγία 76/160, όπως έχει τροποποιηθεί με τις Οδηγίες 90/656 και 91/692, περί της ποιότητος των υδάτων κολυμβήσεως.
Η ΕΡΕΥΝΑΗ γνώμη της Επιτροπής
Στη γνώμη της, η Επιτροπή διατύπωσε εν περιλή ψει τις εξής παρατηρήσεις:
Κατά πρώτον, η Επιτροπή σκιαγράφησε το ιστορικό της καταγγελίας 2003/5011 SG(2003)A/9441. Η καταγγελία αυτή είχε διεκπεραιωθεί με ταχύτητα, η δε καταγγέλλουσα είχε τηρηθεί τακτικά ενήμερη των σχετικών εξελίξεων, ενώ της είχε δοθεί καθ’ όλη της διάρκεια της έρευνας η δυνατότητα να εκφράζει τις απόψεις της.
Στις 7 Ιουλίου 2003, η καταγγέλλουσα έγραψε στην Επιτροπή σχετικά με το σχέδιο «Αποχέτευση και επεξεργασία λυμάτων περιοχής Βορείων Μεσογείων Ανατολικής Αττικής», διατεινόμενη ότι η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου ήταν ανεπαρκής. Για το ίδιο σχέδιο, η Επιτροπή είχε ήδη κινήσει ex officio διαδικασία έρευνας κατόπιν κοινοβουλευτικής ερωτήσεως (E-1996/03) που της είχε απευθύνει ο ευρωβουλευτής κ. Παπαγιαννάκης. Στο ίδιο πλαίσιο, με επιστολή της από 7 Ιουλίου 2003, η Επιτροπή υπέβαλε στις ελληνικές αρχές ορισμένα ερωτήματα σχετικά με το θέμα. Οι ελληνικές αρχές απάντησαν με επιστολή τους από 10 Οκτωβρίου 2003, η δε καταγγελία συζητήθηκε σε συνάντηση που έγινε σχετικά με την εφαρμογή του Κοινοτικού περιβαλλοντικού δικαίου στην Ελλάδα στις 30 και 31 Οκτωβρίου 2003.
Η επιστολή της καταγγέλλουσας καταχωρήθηκε ως καταγγελία 2003/5011 SG(2003)A/9441. Με επιστολή τους από 29 Σεπτεμβρίου 2003, οι υπηρεσίες της Επιτροπής ανέλυσαν καταλεπτώς στην καταγγέλλουσα τις ενέργειες στις οποίες είχαν προβεί έναντι των ελληνικών αρχών, εξηγώντας ότι η καταγγελία της επρόκειτο να εξεταστεί για να διαπιστωθεί αν είχε γίνει σεβαστή η Οδηγία 85/337 και κατά πόσον, σε περίπτωση συγχρηματοδότησης από Κοινοτικούς πόρους, το σχέδιο πληρούσε τις Κοινοτικές προδιαγραφές προς τούτο, συμπεριλαμβανομένης της συμμόρφωσης με την Οδηγία 91/271 για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων.
Αφού εξέτασαν τα διαθέσιμα στοιχεία, οι υπηρεσίες της Επιτροπής κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν είχε σημειωθεί παράβαση της Οδηγίας 85/337 όπως έχει τροποποιηθεί με την Οδηγία 97/11.
Με επιστολή τους από 9 Φεβρουαρίου 2004, οι υπηρεσίες της Επιτροπής πληροφόρησαν την καταγγέλλουσα σχετικά με το συμπέρασμά τους και της γνωστοποίησαν την πρόθεσή τους να εισηγηθούν στην Επιτροπή να κλείσει την υπόθεση, καλούσαν όμως την καταγγέλλουσα να προσκομίσει εντός μηνός από την ημέρα εκείνη τυχόν νέα στοιχεία που να καταδεικνύουν παράβαση.
Με επιστολές της από 8 και 15 Μαρτίου 2004, η καταγγέλλουσα αμφισβήτησε τα συμπεράσματα της Επιτροπής και προσκόμισε νέα στοιχεία. Με επιστολές τους από 30 Μαρτίου και 21 Απριλίου 2004, οι υπηρεσίες της Επιτροπής απάντησαν στους ισχυρισμούς της καταγγέλλουσας, εμμένοντας στο συμπέρασμά τους, καθόσον οι πληροφορίες που είχε διαβιβάσει η καταγγέλλουσα δεν κατεδείκνυαν παράβαση του Κοινοτικού δικαίου.
Όσον αφορά τον ισχυρισμό που προβάλλει η καταγγέλλουσα στην καταγγελία της προς το Διαμεσολαβητή, η Επιτροπή επισήμανε κατά πρώτον ότι η υπόθεση εκκρεμούσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, πράγμα που είχε εξάλλου επιβεβαιώσει και ο Συνήγορος του Πολίτη, ο οποίος είχε θέσει στο αρχείο παρόμοια καταγγελία ακριβώς γι’ αυτό το λόγο.
Στο έντυπο καταγγελίας που συμπλήρωσε, η καταγγέλλουσα δεν ανέφερε ότι η Επιτροπή είχε απαντήσει στις 30 Μαρτίου και στις 21 Απριλίου 2004 στην από 8 Μαρτίου 2004 επιστολή της, δίνοντας με την παράλειψη αυτή την εντύπωση ότι η επιστολή της είχε αφεθεί αναπάντητη, κάτι που δεν ίσχυε.
Η Επιτροπή πληροφόρησε επίσης το Διαμεσολαβητή ότι η καταγγέλλουσα είχε υποβάλει και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναφορά (928/2003) για το ίδιο θέμα.
Ανεξαρτήτως των γενικών τούτων παρατηρήσεων, η Επιτροπή τόνισε ότι με την Οδηγία 85/337 θεσμοθετήθηκε μια σειρά διαδικασιών που πρέπει ν’ ακολουθούνται σε σχέση με την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων ικανών να επηρεάσουν σημαντικά το περιβάλλον, τα οποία τα Κράτη-Μέλη οφείλουν να υποβάλλουν σε διαδικασία αδειοδότησης και σε αξιολόγηση των επιπτώσεων, αλλά ότι η εν λόγω Οδηγία δεν παρέχει στην Επιτροπή την αρμοδιότητα ούτε να παρεμβαίνει όσον αφορά την αναγκαιότητα του σχεδίου, ούτε να ελέγχει επί της ουσίας την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Στην προκειμένη περίπτωση, το σχέδιο υποβλήθηκε όντως σε αξιολόγηση των περιβαλλοντικών του επιπτώσεων σύμφωνα με την Οδηγία 85/337, εκδόθηκε δε και Κοινή Υπουργική Απόφαση (υπό στοιχεία 136125/10.9.03) με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί του όροι και στην οποία λαμβάνονται υπόψη οι αντιρρήσεις των αρμόδιων αρχών και του κοινού. Ακόμη, στην Κοινή Υπουργική Απόφαση περιέχονται ειδικά μέτρα για τη μεταχείριση των υδάτων που προέρχονται από το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων, και συγκεκριμένα προβλέπονται όρια για τις διάφορες παραμέτρους, μεταξύ των οποίων και το COD, παρακολούθηση των χαρακτηριστικών των αποβαλλόμενων υδάτων και έλεγχος των υδάτων κολύμβησης που θα επηρεάζονται από τη λειτουργία του κέντρου (στοιχεία β, δ 6.3, δ 6.4, δ 9.3, δ 9.4 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης).Παρατηρήσεις της καταγγέλλουσας
Η καταγγέλλουσα δεν διατύπωσε παρατηρήσεις επί της γνώμης της Επιτροπής.
Η ΑΠΟΦΑΣΗ1 Ο ισχυρισμός ότι η Επιτροπή δεν ερεύνησε προσηκόντως την καταγγελία 2003/5011
1.1 Η καταγγέλλουσα ισχυρίζεται ότι η Επιτροπή δεν ερεύνησε προσηκόντως την καταγγελία 2003/5011 SG(2003)A/9441, όπου καταγγελλόταν παράβαση του Κοινοτικού δικαίου σε σχέση με ένα σχέδιο κέντρου επεξεργασίας λυμάτων της περιοχής των Βόρειων Μεσογείων της Αττικής. Η καταγγέλλουσα ισχυρίζεται ειδικότερα ότι η Επιτροπή παρέλειψε να εξετάσει το γεγονός ότι οι προδιαγραφές των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων του κέντρου επεξεργασίας λυμάτων δεν περιλαμβάνουν, παρά τη ρητή απαίτηση της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ του Συμβουλίου για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων(7) όπως έχει τροποποιηθεί με την Οδηγία 98/15/ΕΚ όσον αφορά ορισμένες απαιτήσεις που καθορίζονται στο παράρτημα Ι αυτής(8), πρώτον τη μέτρηση και παρακολούθηση της παραμέτρου COD(9), και δεύτερον τη μέτρηση και παρακολούθηση των παθογόνων μικροοργανισμών, σύμφωνα με την Οδηγία 76/160/ΕΟΚ του Συμβουλίου περί της ποιότητος των υδάτων κολυμβήσεως(10) όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 90/656/ΕΟΚ του Συμβουλίου περί των μεταβατικών μέτρων που εφαρμόζονται στη Γερμανία όσον αφορά ορισμένες Κοινοτικές διατάξεις σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος(11) και με την Οδηγία 91/692/ΕΟΚ του Συμβουλίου για την τυποποίηση και τον εξορθολογισμό των εκθέσεων που αφορούν την εφαρμογή ορισμένων οδηγιών για το περιβάλλον(12).
1.2 Στη γνώμη της, η Επιτροπή αντιτείνει ότι η καταγγελία διεκπεραιώθηκε με ταχύτητα, η δε καταγγέλλουσα τηρήθηκε τακτικά ενήμερη των σχετικών εξελίξεων, ενώ της δόθηκε καθ’ όλη της διάρκεια της έρευνας η δυνατότητα να εκφράζει τις απόψεις της.
Η Επιτροπή σκιαγράφησε το ιστορικό της υπόθεσης και δήλωσε ότι αφού εξέτασαν τα διαθέσιμα στοιχεία, οι υπηρεσίες της κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν είχε σημειωθεί παράβαση του Κοινοτικού περιβαλλοντικού δικαίου, πράγμα για το οποίο ενημέρωσαν την καταγγέλλουσα με επιστολή τους από 9 Φεβρουαρίου 2004. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής γνωστοποίησαν επίσης στην καταγγέλλουσα την πρόθεσή τους να εισηγηθούν στην Επιτροπή να κλείσει την υπόθεση, καλώντας την όμως ταυτόχρονα να προσκομίσει εντός μηνός από την ημέρα εκείνη τυχόν νέα στοιχεία που να καταδεικνύουν παράβαση. Καθώς δε οι επιπλέον πληροφορίες που διαβίβασε η καταγγέλλουσα δεν κατεδείκνυαν παράβαση του Κοινοτικού περιβαλλοντικού δικαίου, οι υπηρεσίες της Επιτροπής ενέμειναν στο συμπέρασμά τους. Η Επιτροπή επισήμανε επίσης ότι η υπόθεση εκκρεμεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Η Επιτροπή παρατήρησε περαιτέρω ότι με την O δηγία 85/337/EΟΚ του Συμβουλίου για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον(13) (« O δηγία 85/337») θεσμοθετήθηκε μια σειρά διαδικασιών που πρέπει ν’ ακολουθούνται σε σχέση με την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων ικανών να επηρεάσουν σημαντικά το περιβάλλον, δεν δόθηκε όμως στην Επιτροπή η αρμοδιότητα να παρεμβαίνει όσον αφορά την αναγκαιότητα του σχεδίου, ούτε να ελέγχει επί της ουσίας την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Στην προκειμένη περίπτωση, το σχέδιο υποβλήθηκε όντως σε αξιολόγηση των περιβαλλοντικών του επιπτώσεων σύμφωνα με την O δηγία 85/337, εκδόθηκε δε και Κοινή Υπουργική Απόφαση (υπό στοιχεία 136125/10.9.03) με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί του όροι και στην οποία λαμβάνονται υπόψη οι αντιρρήσεις των αρμόδιων αρχών και του κοινού. Ακόμη, στην Κοινή Υπουργική Απόφαση περιέχονται ειδικά μέτρα για τη μεταχείριση των υδάτων που προέρχονται από το κέντρο επεξεργασίας, και συγκεκριμένα προβλέπονται όρια για τις διάφορες παραμέτρους, μεταξύ των οποίων και το COD, παρακολούθηση των χαρακτηριστικών των αποβαλλόμενων υδάτων και έλεγχος των υδάτων κολύμβησης που θα επηρεάζονται από τη λειτουργία του κέντρου (στοιχεία β, δ 6.3, δ 6.4, δ 9.3, δ 9.4 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης).
1.3 Ο Διαμεσολαβητής σημειώνει ότι στη γνώμη της επί της καταγγελίας η Επιτροπή επεσήμανε επίσης ότι η καταγγέλλουσα είχε υποβάλει και αναφορά (αριθ. 928/2003) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το ίδιο αντικείμενο.
1.4 Το Άρθρο 195 της Συνθήκης ΕΚ ορίζει ότι «Στα πλαίσια των καθηκόντων του, ο διαμεσολαβητής διεξάγει τις έρευνες που κρίνει δικαιολογημένες…». O Διαμεσολαβητής εκτιμά ότι δεν έχει λόγο να διεξαγάγει έρευνες για μια καταγγελία εφόσον ο καταγγέλλων έχει υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναφορά για το ίδιο θέμα.
1.5 Στην προκειμένη περίπτωση, φαίνεται ότι η υπ’ αριθ. 928/2003 αναφορά προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αφορούσε το σχέδιο κέντρου επεξεργασίας λυμάτων στη Ραφήνα και τη φερόμενη ως ανεπαρκή εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις ελληνικές αρχές. Στην από 6 Ιουνίου 2004 γνώμη της επί της αναφοράς, η Επιτροπή εξέτασε επί της ουσίας την καταγγελλόμενη παράβαση του Κοινοτικού δικαίου από τις ελληνικές αρχές και παρέπεμψε στην αλληλογραφία της με την καταγγέλλουσα, δήλωσε δε ότι είχε αποφασίσει να κλείσει την υπόθεση, κρίνοντας ότι δεν είχε διαπραχθεί παράβαση του Κοινοτικού δικαίου. Ο Διαμεσολαβητής σημειώνει ότι βάσει των πληροφοριών που παρέσχε η Επιτροπή στη γνώμη της επί της αναφοράς, η εξέταση της αναφοράς περατώθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2004 με επιστολή του Προέδρου της Επιτροπής Αναφορών κ. Marcin Libicki προς την καταγγέλλουσα.
1.6 Δεδομένου ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέτασε αναφορά που καλύπτει την ουσία της περί παραβάσεως καταγγελίας, δεν δικαιολογούνται περαιτέρω έρευνες του Διαμεσολαβητή σχετικά με την προκείμενη καταγγελία, στο βαθμό που οι ισχυρισμοί της καταγγέλλουσας στρέφονται κατά του συμπεράσματος της Επιτροπής ότι δεν διαπράχθηκε παράβαση του Κοινοτικού δικαίου.
1.7 Ο Διαμεσολαβητής θεωρεί ότι το γεγονός ότι έχει υποβληθεί και αναφορά από την καταγγέλλουσα στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν τον κωλύει αναγκαστικά από το να εξετάσει την καταγγελία της, στο βαθμό που αυτή καλύπτει πτυχές που δεν υποβλήθηκαν προς εξέταση στην Επιτροπή Αναφορών ή δεν εξετάστηκαν από αυτήν. Στην προκειμένη περίπτωση όμως, ο Διαμεσολαβητής παρατηρεί ότι η καταγγελία που υποβλήθηκε προς αυτόν δεν φαίνεται να καλύπτει πτυχές που να μην τις πραγματεύεται ήδη η αναφορά.2 Συμπέρασμα
Δεδομένου ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέτασε αναφορά που καλύπτει την ουσία της περί παραβάσεως καταγγελίας, δεν δικαιολογούνται περαιτέρω έρευνες του Διαμεσολαβητή σχετικά με την προκείμενη καταγγελία.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής θα ενημερωθεί επίσης για την παρούσα απόφαση.
Με εκτίμηση,

Καθηγητής Νικηφόρος Διαμαντούρος
(1) EE 1991 L 135, σελ. 40.
(2) EE 1998 L 67, σελ. 29.
(3) EE 1976 L 31, σελ. 1.
(4) EE 1990 L 353, σελ. 59.
(5) ΕΕ 1991 L 377, σελ. 48.
(6) EE 1985 L 175, σελ. 40.
(7) EE 1991 L 135, σελ. 40.
(8) EE 1998 L 67, σελ. 29.
(9) Χημικές ανάγκες σε οξυγόνο (COD).
(10) EE 1976 L 31, σελ. 1.
(11) EE 1990 L 353, σελ. 59.
(12) ΕΕ 1991 L 377, σελ. 48.
(13) EE 1985 L 175, σελ. 40.

2) ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΑΤΟΙΚΟΥ ΡΑΦΗΝΑΣ (www.oikologos.gr)

Ραφήνα 4/6/2005

Κύριοι,

Θα ήθελα να σας ενημερώσω για ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι των Βορείων Μεσογείων .
Πρόκειται για ένα Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων, το οποίο έχει χωροθετηθεί στη θέση Πλατύ Χωράφι του Δήμου Σπάτων, θα δέχεται λύματα 11 Δήμων της Ανατολικής Αττικής , θα είναι 2βαθμιας επεξεργασίας, με ανοιχτές δεξαμενές υποδοχής λυμάτων και με αγωγό εκβολής στη θάλασσα του Ευβοικού.
Το συγκεκριμένο ΚΕΛ θα είναι μέσα στον οικιστικό ιστό και δίπλα από μία περιοχή θεσμοθετημένη με το ΦΕΚ 281/93 ως χώρος απολύτου προστασίας και φυσικού κάλλους, και δίπλα από την Ακρόπολη της Παλαιοντολογίας (800 μέτρα από τις ανασκαφές) γνωστή παγκοσμίως για τη σπουδαιότητα των παλαιοντολογικών ευρημάτων.

Το πρόβλημα όπως αντιλαμβάνεστε είναι μεγάλο, διότι κινδυνεύει η υγεία των κατοίκων (δεν υπάρχει από την πλευρά της ΕΥΔΑΠ λύση για το θέμα της λυματολάσπης ή των βιομηχανικών αποβλήτων που θα δέχεται το ΚΕΛ) και σημειώστε επίσης ότι οι κάτοικοι δεν είχαν ενημερωθεί για τίποτε.
Όλοι θέλουμε να λυθεί το θέμα της αποχέτευσης αλλά διαφωνούμε με τη χωροθέτηση και δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη στους χειρισμούς που γίνονται.

Για οτιδήποτε θέλετε είμαι στη διάθεσή σας.

Ραυτοπούλου Σίσση
Δ. Σολωμού 8
Καλλιτεχνούπολη – Ραφήνας
19009
τηλ. 22940-39270
6947605390




3) Συνέντευξη Τύπου ΕΥΔΑΠ στο ΧΑΑ

Αθήνα 19 Ιουνίου 2003



ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 405 Μ€ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ

Ένα φιλόδοξο επενδυτικό πρόγραμμα, συνολικού ύψους 405 εκατομμυρίων ευρώ, θα υλοποιήσει η ΕΥΔΑΠ κατά την περίοδο 2003 – 2007, με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών υδροδότησης και αποχέτευσης στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής.
Παρουσιάζοντας - σε σημερινή συνέντευξη Τύπου - το επενδυτικό πρόγραμμα ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ Ελευθέριος Τζέλλας, επεσήμανε – μεταξύ άλλων – ότι «στόχος του προγράμματος είναι να καταστεί η ΕΥΔΑΠ μια σύγχρονη και δυναμική επιχείρηση, η οποία θα προσφέρει ακόμα καλύτερες υπηρεσίες στους κατοίκους της Αττικής. Παράλληλα, η ΕΥΔΑΠ επεκτείνεται σε νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό».
Για την υλοποίηση του επενδυτικού της προγράμματος, η ΕΥΔΑΠ επιδιώκει τη χρηματοδότηση από Κοινοτικά κονδύλια και συγκεκριμένα από το Ταμείο Συνοχής και τα Περιφερειακά Προγράμματα, για έργα ύδρευσης και αποχέτευσης, προϋπολογισμού 244 Μ€. Επίσης, έχει εγκριθεί χρηματοδότηση από το Υπουργείο Ανάπτυξης, μέσω του Προγράμματος Ανταγωνιστικότητας, για ενεργειακά έργα 35 Μ€.
Παρουσιάζοντας το επενδυτικό πρόγραμμα της ΕΥΔΑΠ, ο κ. Τζέλλας παρέθεσε τα ακόλουθα αναλυτικά στοιχεία:

Έργα Ύδρευσης (125 Μ€)
· Ανακαίνιση και λειτουργική αναβάθμιση τριών από τις τέσσερις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (Γαλατσίου, Αχαρνών και Πολυδενδρίου). Με τα έργα αυτά, θα αυξηθεί στα 1.800.000 μ3/ημερησίως η συνολική παροχετευτικότητα αιχμής και των τεσσάρων ΜΕΝ (συν Μάνδρας), θα διασφαλισθεί η ομαλή υδροδότηση της Αθήνας για τα επόμενα χρόνια, θα βελτιωθεί η απόδοση των ΜΕΝ σε αιχμές ζήτησης και θα διατηρηθεί σε σταθερά υψηλά επίπεδα η ποιότητα του πόσιμου νερού. Συνολικός προϋπολογισμός 30 Μ€.
· Κατασκευή νέων δεξαμενών αποθήκευσης νερού, συνολικής χωρητικότητας 67.000 μ3 νερού, για την κάλυψη αιχμών κατανάλωσης σε διάφορες περιοχές της Αττικής. Συνολικός προϋπολογισμός 35 Μ€.
· Επέκταση του δικτύου ύδρευσης, για την υδροδότηση περιοχών κατά μήκος της Μαραθώνιας Διαδρομής (Παλλήνη, Πικέρμι, Σπάτα, Ραφήνα), βελτίωση του δικτύου κατά μήκος της επέκτασης της Λ. Κύμης, για την ενίσχυση των δικτύων Αχαρνών, Βαρυμπόμπης και Κρυονερίου και υδροδότηση Ολυμπιακού Χωριού και άλλων Ολυμπιακών εγκαταστάσεων. Συνολικός προϋπολογισμός 23 Μ€.
· Εκσυγχρονισμός και λειτουργική αναβάθμιση του υφιστάμενου δικτύου ύδρευσης, γενικότερα. Συνολικός προϋπολογισμός 37 Μ€.

Έργα αποχέτευσης (245 Μ€)
· Κατασκευή του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) Θριασίου Πεδίου και ανάπτυξη αποχετευτικού δικτύου στην ευρύτερη περιοχή. Το ΚΕΛ Θριασίου θα έχει δυναμικότητα επεξεργασίας μέσης παροχής αστικών και βιομηχανικών λυμάτων 21.000 κυβικών μέτρων ημερησίως και θα εξυπηρετεί αρχικά ισοδύναμο πληθυσμό 117.000 κατοίκων των περιοχών Ασπροπύργου, Ελευσίνας, Μαγούλας, Μάνδρας και Φυλής. Συνολικός προϋπολογισμός 49 Μ€.
· Κατασκευή του ΚΕΛ Βορείων Μεσογείων και ανάπτυξη αποχετευτικού δικτύου στην ευρύτερη περιοχή. Το ΚΕΛ Βορείων Μεσογείων θα έχει δυναμικότητα επεξεργασίας μέσης παροχής 45.000 κυβικών μέτρων λυμάτων ημερησίως και θα εξυπηρετεί ισοδύναμο πληθυσμό 160.000 κατοίκων των περιοχών Παιανίας, Γέρακα, Γλυκών Νερών, Ανθούσας, Παλλήνης, Πικερμίου, Σπάτων, Ραφήνας και Αρτέμιδας. Συνολικός προϋπολογισμός 106 Μ€.
· Ολοκλήρωση κατασκευής νέων αποχετευτικών δικτύων σε περιοχές των Βορείων Προαστίων (Κρυονέρι, Άγ. Στέφανος, Άνοιξη, Σταμάτα, Ροδόπολη, Νέα Ερυθραία, Εκάλη, Δροσιά, Διόνυσος, Ροδόπολη). Συνολικός προϋπολογισμός 18 Μ€.
· Επέκταση, εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση του δικτύου αποχέτευσης στην ευρύτερη περιοχή της Πρωτεύουσας – Δαπάνες απαλλοτριώσεων και μελετών για τα νέα ΚΕΛ κλπ. Συνολικός προϋπολογισμός 72 Μ€.
· Κατασκευάζεται από το ΥΠΕΧΩΔΕ και θα παραδοθεί στην ΕΥΔΑΠ για λειτουργία, η Β’ Φάση του ΚΕΛ Ψυττάλειας, δυναμικότητας επεξεργασίας 1.000.000 μ3 λυμάτων ημερησίως. Με τη δευτεροβάθμια επεξεργασία των λυμάτων οι εκροές στη θάλασσα θα είναι κατά 95% καθαρές, με αποτέλεσμα την περαιτέρω περιβαλλοντική βελτίωση του Σαρωνικού.

Ενεργειακά έργα (35 Μ€)
Πρωταρχικός σκοπός της ΕΥΔΑΠ, με την κατασκευή θερμοηλεκτρικών και υδροηλεκτρικών έργων, είναι - με την αξιοποίηση του βιοαερίου και των υδατοπτώσεων στο κανάλι Μόρνου – η εξοικονόμηση πόρων από τη μείωση των ενεργειακών δαπανών των εγκαταστάσεων της Εταιρείας, ενώ η επιπλέον παραγόμενη ποσότητα ενέργειας θα πωλείται στη ΔΕΗ.
· Στο ΚΕΛ Ψυττάλειας το ολοκληρωμένο ενεργειακό πρόγραμμα, που θα αξιοποιεί το βιοαέριο, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την ξήρανση με τη θερμική ενέργεια της παραγόμενης ιλύος - περιλαμβάνει:
- Επέκταση του υπάρχοντος σταθμού συμπαραγωγής από τα 7,14 ΜW, που είναι σήμερα, στα 11,39 ΜW.
- Εγκατάσταση μονάδας συμπαραγωγής φυσικού αερίου ισχύος 14 ΜW.
· Στο ΚΕΛ Μεταμόρφωσης θα κατασκευαστεί σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με την καύση του βιοαερίου, ισχύος 0,655 ΜW.
· Η ΕΥΔΑΠ κατασκευάζει τρία Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα (ΜΥΗΕ), συνολικής ισχύος 2,4 ΜW, αξιοποιώντας την ενέργεια των εξωτερικών υδραγωγείων, στις τοποθεσίες Κιθαιρώνας, Κλειδί και Μάνδρα.
Εντός του έτους αναμένεται ότι θα συνδεθούν με το δίκτυο Μέσης Τάσης της ΔΕΗ, τα ήδη περατωθέντα ΜΥΗΕ Κίρφης και Ελικώνα, συνολικής ισχύος 1,41 ΜW.
Ο συνολικός προϋπολογισμός των ενεργειακών έργων είναι 35 Μ€

Νέες Επιχειρηματικές Δραστηριότητες
· Διανομή Φυσικού Αερίου: Η ΕΥΔΑΠ συμμετέχει με 35% στη νέα «Εταιρεία Αερίου Βορείων Προαστίων Α.Ε.», η οποία επελέγη, κατόπιν διαγωνισμού, από την Ε.Π.Α. να αναλάβει την προώθηση των συνδέσεων φυσικού αερίου στον τομέα της οικιακής και μικρής επαγγελματικής κατανάλωσης, για το βόρειο τομέα του Λεκανοπεδίου και τμήμα του Δήμου Αθηναίων.
· Τηλεπικοινωνίες: Η ΕΥΔΑΠ συμμετέχει με 25% στην εταιρεία «ΕΤΗΔΙ-Εναλλακτικά Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα Α.Ε.», μαζί με τις εταιρείες ΟΣΕ Α.Ε., ΗΣΑΠ Α.Ε., ΗΛΠΑΠ Α.Ε., ΑΜΕΛ Α.Ε. και ΤΡΑΜ Α.Ε. Η ΕΤΗΔΙ Α.Ε. έχει συνάψει συμφωνία με στρατηγικό επενδυτή, την κοινοπραξία «FORTHnet και SAG-Abel», η οποία θα αναλάβει την ανάπτυξη δικτύου οπτικών ινών.
· Επέκταση στο εξωτερικό: Τον Ιούλιο του 2002 η ΕΥΔΑΠ υπέγραψε Συμφωνία Συνεργασίας με τη Γαλλική Εταιρεία Ύδρευσης VIVENDI WATER (νέα επωνυμία VEOLIA) με σκοπό την υλοποίηση από κοινού έργων ύδρευσης και αποχέτευσης σε τρίτες χώρες. Η Κοινοπραξία VEOLIA - ΕΥΔΑΠ προεπιλέχθηκε στην πρώτη φάση του διαγωνισμού, για την ανάληψη ενός Συμβολαίου Παραχώρησης (Concession Contract) της Διαχείρισης του Συστήματος Ύδρευσης και Αποχέτευσης της Κομητείας της Κωστάντζα στη Ρουμανία και προβλέπεται να υποβάλλει την τελική προσφορά μέχρι το τέλος του χρόνου. Η Σύμβαση θα έχει διάρκεια 20 χρόνων και θα αφορά τη διαχείριση, τον εκσυγχρονισμό και την ανακαίνιση των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης της Κωστάντζα.

Εξυπηρέτηση πελατών
Στον Τομέα Εξυπηρέτησης Πελατών, η ΕΥΔΑΠ στοχεύει στην αύξηση του βαθμού εξυπηρέτησης και ικανοποίησης των πελατών, με την απλοποίηση των διαδικασιών και την ταυτόχρονη ανάδειξη των Περιφερειακών Κέντρων σε one stop shop, για την έγκυρη και πλήρη ενημέρωσή τους.
Λειτουργεί με επιτυχία τηλεφωνικό κέντρο (1202), το οποίο έχει απευθείας σύνδεση με τις τεχνικές υπηρεσίες ύδρευσης – αποχέτευσης, για την αμεσότερη ανταπόκριση στα παράπονα των πελατών και την έγκαιρη εξυπηρέτησή τους.
Βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία αναβάθμισης της ιστοθέσης της ΕΥΔΑΠ (web site), με στόχο την καλύτερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση των πελατών και των επενδυτών της. Με την ολοκλήρωση της αναβάθμισης του site της ΕΥΔΑΠ, οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να αναζητήσουν χρήσιμες πληροφορίες (έντυπα, φόρμες) και απαντήσεις στις απορίες τους, ενώ για πρώτη φορά οι πελάτες θα έχουν τη δυνατότητα να δηλώνουν βλάβες μέσω του διαδικτύου.

«Λατομεία, αεροδρόμιο, ιππόδρομος, βιομηχανικές ζώνες, αμαξοστάσια λεωφορείων. Tις εγκαταστάσεις που περισσεύουν από την Aθήνα, αυτές που δεν έχουν τι να τις κάνουν, τις "πετάνε" εδώ», λένε οι κάτοικοι Τα Mεσόγεια η... πίσω αυλή της Aθήνας Οι κάτοικοι παρακολουθούν τη μετατροπή των Mεσογείων σε νέο Eλαιώνα ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΝΩΛΑΣ
H ανίχνευση καρκινογόνου χρωμίου στα υπόγεια νερά και η - εκ νέου - χωροθέτηση του τοπικού Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων, σε σημείο που σύμφωνα με τους ειδικούς απειλεί να καταστρέψει όλες τις ανατολικές ακτές της Αττικής, αποτελούν τα δύο τελευταία επεισόδια του σίριαλ «υποβάθμιση των Μεσογείων». Οι 132.000 κάτοικοι της περιοχής από το Μαρκόπουλο, τα Σπάτα και το Πικέρμι ώς τη Ραφήνα, τη Νέα Μάκρη, την Παιανία και την Ανθούσα, που κάποτε αποτελούσε το «περιβόλι της Αττικής», παρακολουθούν μέρα με τη μέρα τη μετατροπή της σε νέο «Ελαιώνα».
1. Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων
80.000 τόνοι λάσπης στη θάλασσα του Πόρτο Ράφτη

Τη Δευτέρα 6 Ιουνίου 2005 το νομαρχιακό συμβούλιο Ανατολικής Αττικής αποφάσισε κατά πλειοψηφία να εγκρίνει τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την εγκατάσταση βιολογικού καθαρισμού στην περιοχή Βαραμπά, όπου θα συλλέγονται τα βιομηχανικά και οικιακά απόβλητα της Παιανίας, του Καρελά, του Κορωπίου, του αεροδρομίου και του Ιπποδρόμου και με αγωγό θα εκβάλλουν στην Περατή (Πόρτο Ράφτη ).
Περισσότεροι από 80.000 τόνοι λάσπης θα παράγονται ετησίως από το συγκεκριμένο κέντρο. Ο αγωγός θα καταλήγει στη θάλασσα του Πόρτο Ράφτη σε απόσταση 990 μέτρων απο την ακτή και σε βάθος 55 μέτρων. Σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό του ΥΠΕΧΩΔΕ από το Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου και τον Οργανισμό Αθήνας, στην περιοχή των Μεσογείων ο πληθυσμός θα τριπλασιαστεί μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια και θα εκτιναχθεί στους 350.000 ή ακόμα και τους 400.000 κατοίκους - άρα θα πολλαπλασιαστούν ανάλογα και τα λύματα, τα οποία, έστω επεξεργασμένα θα καταλήγουν σε μια από τις πιο όμορφες σήμερα παραλίες της Αττικής.
«Ο υπάρχων μικρός σταθμός βιολογικού καθαρισμού που λειτουργεί ήδη στο Μαρκόπουλο, υποτίθεται ότι παραδόθηκε ολοκληρωμένος, αλλά παρουσιάζει τρομερές ελλείψεις. Φοβόμαστε ότι το ίδιο θα γίνει και με αυτόν, δεκαπλάσιου μεγέθους που σχεδιάζει η ΕΥΔΑΠ», λένε οι κάτοικοι της περιοχής.
«Στο αεροδρόμιο, πάντως, εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να ξεφορτώνονται όπως όπως τα - αμφίβολης ποιότητας, σύμφωνα με μετρήσεις - νερά από τις εγκαταστάσεις του αδιαφορώντας για το πού πηγαίνουν και τι ζημιές προκαλούν», λένε οι τοπικοί φορείς της περιοχής. «Έχουμε καταστραφεί. Η περιουσία μου απαξιώθηκε τελείως. Έχω φτάσει σε αδιέξοδο», λέει ο κ. Γιώργος Μάνδρος, ένας από τους πολλούς ιδιοκτήτες γης στην περιοχή Βουρβά Σπάτων, που είδαν τις εκτάσεις τους να μετατρέπονται σε... «υγροβιότοπους». «Εδώ καλλιεργούνταν κάποτε τα καλύτερα αμπέλια όλης της Αττικής», συμπληρώνει.
2. Λατομεία
Ασύδοτα εξακολουθούν και λειτουργούν
Στη θέση Μερέντα, στο Μαρκόπουλο, εξακολουθούν και λειτουργούν 2 λατομικές επιχειρήσεις, μέσα σε δασική έκταση «απολύτου προστασίας» (όπως είναι ο ορεινός όγκος Μερέντας) και σε κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο.
Από το 1999 είχε αποφασιστεί το κλείσιμο των λατομείων ενώ είχε εγκριθεί ακόμα και η μελέτη αποκατάστασης του περιβάλλοντος χώρου από τον Δήμο Μαρκοπούλου αλλά και από όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες (Περιφέρεια, Νομαρχία, Αρχαιολογία, Δασαρχείο). Τα λατομεία όμως συνέχισαν τις δραστηριότητες εξόρυξης. H δικαιολογία ήταν οι ανάγκες σε αδρανή υλικά λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων. Μετά την ολοκλήρωση των έργων για τους Αγώνες, και παρά τις μηνύσεις του Αστυνομικού Τμήματος Μαρκοπούλου, τα πρόστιμα που επέβαλαν διάφορες υπηρεσίες μετά τη διαπίστωση λατομικών δραστηριοτήτων, καθώς και τις διαμαρτυρίες κατοίκων τα λατομεία συνέχισαν να λειτουργούν.
H Νομαρχία Ανατολικής Αττικής προχώρησε στη λήψη απόφασης για την εκ νέου διακοπή λειτουργίας των λατομείων, με οριστική ημερομηνία διακοπής τής λειτουργίας τους αρχικά την 25η Φεβρουαρίου του 2005 και, ύστερα από μικρή παράταση που δόθηκε από τη Νομαρχία, την 17η Μαρτίου. Παραδόξως όμως ακριβώς εκείνη την ημέρα η Περιφέρεια Αττικής εγκρίνει ξαφνικά την παράταση της λειτουργίας τους.
3. Συγκοινωνίες
Υποχρεωμένοι να κινούνται με το I.X.

Αυτήν την εικόνα παρουσιάζει ο χώρος πίσω από το αεροδρόμιο των Σπάτων
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου οι κάτοικοι των δήμων της Ανατολικής Αττικής χρησιμοποιούν σε ποσοστό 61% το I.X. τους, σε ποσοστό 25% τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ Αττικής, σε ποσοστό 6% ταξί, και μόλις σε ποσοστό 5% τα μπλε λεωφορεία - αφού οι γραμμές είναι λίγες και τα δρομολόγια εξαιρετικά αραιά. Και όμως στην περιφέρεια αυτή - και συγκεκριμένα στην Ανθούσα - ο ΟΑΣΑ αποφάσισε να κατασκευάσει ένα μεγάλο αμαξοστάσιο για τα 300 «πράσινα» λεωφορεία, αυτά δηλαδή που κινούνται με φυσικό αέριο. Ταυτόχρονα δημιουργείται στο ίδιο σημείο ειδικός σταθμός φυσικού αερίου - ένα μικρό εργοστάσιο που θα ανεφοδιάζει αυτά τα λεωφορεία - με τη συνεργασία της ΔΕΠΑ.
Οι κάτοικοι και οι φορείς θεωρούν ότι υποβαθμίζεται η περιοχή τους. Ο ΟΑΣΑ, απο τη δική του πλευρά υπόσχεται ότι τα πράσινα λεωφορεία θα δρομολογηθούν στην περιοχή της Ανατολικής Αττικής και ότι στα πλαίσια της αναμόρφωσης του συγκοινωνιακού χάρτη της Αττικής που είναι σε εξέλιξη θα δημιουργηθούν πολλές νέες γραμμές που θα εξυπηρετούν τους κατοίκους. Όσο, τέλος, για τον προαστιακό σιδηρόδρομο, 13 ολόκληρους μήνες μετά τη λειτουργία του ακόμα δεν έχει λυθεί το πρόβλημα της «τροφοδότησής» του απο άλλα μέσα μεταφοράς, ενώ εξακολουθούν να μην κάνουν στάση στους σταθμούς της Ανατολικής Αττικής οι συρμοί του Μετρό που κατευθύνονται στο αεροδρόμιο. «Χορτάσαμε υποσχέσεις και κοροϊδία», λένε για το θέμα οι κάτοικοι της περιοχής.
4. Σκουπίδια
Ανεξέλεγκτες χωματερές
Δεκαεννέα ανεξέλεγκτες χωματερές λειτουργούν αυτή τη στιγμή στην Ανατολική Αττική. Στοιχεία για την ποσότητα των απορριμμάτων που καταλήγουν σε δασικές εκτάσεις, ρέματα και χωράφια του Μαρκοπούλου, της Αρτέμιδας, του Γέρακα, των Γλυκών Νερών, της Παιανίας και των υπολοίπων περιοχών δεν υπάρχουν.
«Ωστόσο οι ενδείξεις μάς δείχνουν ότι η Ανατολική Αττική είναι ίσως η πιο επιβαρημένη, από πλευράς ανεξέλεγκτης ταφής σκουπιδιών, περιοχή ολόκληρης της Ελλάδας», επισημαίνει το ελληνικό γραφείο της Greenpeace.
5. Υδροφόρος ορίζοντας
Χρώμιο στα υπόγεια ύδατα

O Ιππόδρομος επιβάρυνε περιβαλλοντικά την περιοχή των Μεσογείων
H ανίχνευση του πολύ τοξικού και καρκινογόνου «εξασθενούς χρωμίου» σε υψηλές συγκεντρώσεις σε νερά του βαθύτερου υδροφόρου ορίζοντα των Μεσογείων δεν προκάλεσε μόνο έκπληξη στους ειδικούς επιστήμονες του Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά και βαθύτερο προβληματισμό στους κατοίκους. «Λατομεία, αεροδρόμιο, ιππόδρομος, βιομηχανικές ζώνες, αμαξοστάσια λεωφορείων. Τις εγκαταστάσεις που περισσεύουν από την Αθήνα, αυτές που δεν έχουν τι να τις κάνουν, τις "πετάνε" εδώ. Σαν να είμαστε η... "πίσω αυλή" της πόλης», αναφέρει ο κ. Κωνσταντίνος Μεθενίτης, επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοικος Μαρκοπούλου.
Τα αποτελέσματα των αναλύσεων, που πραγματοποίησε το Εργαστήριο Χημείας Περιβάλλοντος, του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών σε δείγματα νερού τριών διαφορετικών γεωτρήσεων που βρίσκονται στη βιομηχανική ζώνη Κορωπίου είναι κάτι παραπάνω από ανησυχητικά: διαπιστώθηκε ότι και στις τρεις γεωτρήσεις η ποσότητα χρωμίου ήταν υπερτριπλάσια του ανώτατου ορίου για τα πόσιμα νερά (166 μικρογραμμάρια ανά λίτρο έναντι του ορίου που είναι 50).
Το χρώμιο, οι ενώσεις του οποίου βρίσκουν ευρεία εφαρμογή στη μεταλλουργία, στην παραγωγή πυρίμαχων υλικών και στη χημική βιομηχανία, θεωρείται εξαιρετικά επικίνδυνο για τον άνθρωπο. Όπως αναφέρει ο χημικός κ. Γιάννης Σιταράς «η εισαγωγή στον οργανισμό μεγάλων ποσοτήτων χρωμίου μέσω των μολυσμένων τροφών ή του πόσιμου νερού είναι δυνατόν να προκαλέσουν στομαχικές διαταραχές και έλκη, σπασμούς, καταστροφή των νεφρών και του ήπατος, ακόμα και θάνατο, ανάλογα με το επίπεδο μόλυνσης».
Ο καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Σπύρος Λέκκας υπογραμμίζει μάλιστα ότι «οι δειγματοληψίες έγιναν σε βάθος περίπου100 μέτρων, στο επίπεδο της επιφάνειας της θάλασσας και δείχνουν ότι έχει ρυπανθεί το βαθύτερο υδροφόρο σύστημα της ευρύτερης περιοχής των Μεσογείων, το οποίο αξιοποιείται από πληθώρα γεωτρήσεων για αρδευτικούς σκοπούς (καλλιέργειες στο Κορωπί, το Μαρκόπουλο και την Κερατέα) ή οικιακή υδροδότηση (περιοχή Ανατολικού Υμηττού από τον Σταυρό μέχρι τη Βάρη), με απρόβλεπτες συνέπειες». «Το όνειρο της επιστροφής σε μονοκατοικία με κήπο, που νομίζαμε ότι το υλοποιήσαμε όταν φύγαμε από το κέντρο για να έρθουμε στα ανατολικά προάστια, τείνει να μετατραπεί σε εφιάλτη», λέει ο κάτοικος Μαρκοπούλου κ. Βασίλης Παναγιώτου.